Is homeopathie kosteneffectief?

Er zijn mensen die van mening zijn dat publiek geld niet naar homeopathie moet gaan omdat “er geen bewijs is dat het werkt”, of dat “publiek geld niet aan placebo’s moet worden besteed”.

Wat kost homeopathie eigenlijk?

• In Groot-Brittannië werd in 2016 £92.412 uitgegeven voor 40.000 voorschriften, op een totaal aan zorgkosten van £9,2 miljard In 2016.¹
• Van het totale budget van NHS (National Health Service) van £100 miljard per jaar wordt 0,004% (£4 miljard) per jaar uitgegeven aan homeopathie.² In dat bedrag zitten alle uitgaven, van het runnen van ziekenhuizen tot de salarissen van de dokters.
• In Nederland wordt €100 miljard per jaar aan zorg uitgegeven. Homeopathie zit in Nederland in de aanvullende verzekering. Er zijn 46 zorgverzekeraars, die niet allemaal homeopathie vergoeden. Vergoedingen gaan in de regel rechtstreeks naar de klanten op basis van declaraties. Hoeveel er aan homeopathie wordt uitgegeven is niet bekend. Je kunt veilig stellen dat de kosten voor Homeopathie een fractie zijn van de totale zorgkosten. Is de verhouding van kosten in Nederland vergelijkbaar met die in Groot-Brittannië, dan zouden bij ons de kosten voor homeopathie ongeveer 4 miljoen bedragen. 
• In Nederland is onderzoek gedaan naar de kosten van homeopathische behandelingen vergeleken met reguliere behandelingen; daaruit bleek, dat de artsen die ook homeopathische behandelingen toepasten zo’n 15% goedkoper uit waren.³

Wanneer je kosten en waarde gaat vergelijken, dan moet je ook meenemen, dat patiënten die niet homeopathisch zouden worden behandeld, een beroep zouden moeten doen op de veel duurdere reguliere gezondheidszorg en geneesmiddelen.

Beslissingen nemen op basis van ‘geïnformeerd zijn over bewijs’

Sommige mensen zullen betogen, dat de NHS niet zou moeten betalen voor homeopathie omdat er ‘geen wetenschappelijk bewijs voor is’, terwijl conventionele geneesmiddelen uitgebreid zijn ‘getest en beproefd’. Verrassend genoeg is dit punt niet zo helder als men zou denken.

Een analyse door Clinical Evidence van het British Medical Journal (BMJ)⁴ laat zien, dat maar 11% van de 3000 meest gebruikte behandelingen bewezen bevorderlijk zijn voor de gezondheid:

Dit diagram laat duidelijk zien dat de NHS, behalve voor homeopathie, betaalt voor zeer veel behandelingen waarvan het bewijs (nog) niet is geleverd.

Zijn er bewijzen dat NHS patiënten helpt met homeopathie?

Er bestaan vijf gepubliceerde, observationele studies, uitgevoerd tussen 1999 en heden, die het ziekteverloop van patiënten, behandeld in de homeopathische ziekenhuizen van de NHS hebben gevolgd. Deze onderzoeken laten alle zien dat patiënten duidelijk verbeterden na hun homeopathische behandeling (vaak chronische, moeilijk te behandelen kwalen); sommige belichten tevens het te bereiken economisch voordeel in termen van minder voorschriften voor conventionele medicijnen. Bijvoorbeeld:

De meest uitgebreide studie vond plaats bij het British Homeopathic Hospital, waar 6500 afzonderlijke patiënten met 23.000 bezoeken over zes jaar werden gevolgd.⁵ 70% van deze patiënten gaven in het verloop een verbeterde gezondheid te zien; 50% zag zijn gezondheid aanzienlijk verbeterd.

Een overzicht van 500 patiënten in het Royal London Homeopathic Hospital liet zien dat veel patiënten hun medicatie konden verminderen of beëindigen na de homeopathische behandeling.⁶

Bij het waarderen van deze klinische resultaten is het van belang te bedenken, dat NHS patiënten gewoonlijk voor homeopathie in aanmerking komen omdat conventionele middelen niet werkten of onvoldoende resultaten te zien gaven. Men moet zich afvragen wie deze mensen dan zou kunnen behandelen, wanneer er geen homeopathie zou bestaan? Hoe ethisch is het om een dienst, die op dit moment wordt gewaardeerd door patiënten, zou verdwijnen, zonder er een even goed alternatief voor in de plaats te bieden?

Een interessant onderzoek over dit onderwerp uit Frankrijk

Homeopathie wordt uitgebreid gebruikt in Frankrijk en een belangrijke studie waarin 8559 patiënten werden gevolgd die huisartsen bezochten, was gebruikt om de effectiviteit van homeopathische behandelingen te bepalen.⁷ Tot de auteurs van deze studie behoorden Lucien Abenhaim – de vroegere Franse Directeur Generaal voor Gezondheid (Algemene Chirurgie) – en mensen van respectabele academische instellingen zoals het Institut Pasteur in Parijs, de Universiteit van Bordeaux en McGill University in Montreal.

De belangrijkste bevindingen van dit EPI3 project:

• Bovenste luchtweg infecties (URTI) – patiënten die behandeld waren door huisartsen met kennis van homeopathie deden het even goed als patiënten die werden behandeld met conventionele medicijnen, maar ze gebruikten daar minder van.⁸
  

  MoreLess

  Van 518 volwassenen en kinderen met URTI hadden degenen die homeopathisch opgeleide huisartsen bezochten (N=150) dezelfde klinische resultaten als degenen die werden behandeld door conventionele huisartsen (N=165), maar ze gebruikten beduidend minder antibiotica (OR=0,43,CI: 0,27-0,68) en antipyretische/ontstekingsremmende middelen (OR=0,54, 95% CI: 0,38-0,76).
• Stoornissen van het bewegingsapparaat (MSD) – patiënten behandeld met homeopathie deden het klinisch even goed al degenen die conventioneel behandeld waren, maar gebruikten maar de helft van de niet-steroïdale ontstekingsremmende middelen (NSAIDs) en hadden minder bijwerkingen als gevolg daarvan.⁹
  

  MoreLess

  1153 in aanmerking komende patiënten met MSD werden 12 maanden gevolgd, waarbij groepen werden vergeleken die homeopathische (N-371) of conventionele geneesmiddelen (CM; N-272), of een combinatie van beide (N-510). Na twaalf maanden was de verbetering voor de drie groepen identiek (p>0,05). Na correctie was het gebruik van NSAIDs twaalf maanden later in de homeopathie-groep gehalveerd (OR, 0,54; 95% CI: 0,38-0,78) ten opzichte van de CM groep; in de combinatiegroep werd geen statistisch relevant verschil gevonden (OR, 0,81; 95% CI: 0,59-1,15). MSD patiënten die door homeopathische artsen werden gezien vertoonden een zelfde klinische verbetering wanneer ze minder NSAIDs gebruikten als de patiënten in de CM groep, maar hadden minder aan NSAIDs toegeschreven bijwerkingen en geen verlies van mogelijkheden tot verbetering.
• Slaap-, angst- en depressieve stoornissen (SADD)– Patiënten die behandeld waren door daarvoor opgeleide homeopathische artsen werd minder psycho-actieve middelen voorgeschreven.¹⁰
  

  MoreLess

  De EPI3 ‘SADD’ studie omvatte 1572 patiënten met de diagnose slaap-, angst- en depressieve stoornissen die behandeling vroegen aan huisartsen met drie verschillende praktijkvoorkeuren: alleen conventioneel (GP-CM), gecombineerd complementair en conventioneel (GP-Mx) en opgeleide homeopathische therapeuten (GP-Ho). Psycho-actieve middelen werden meer voorgeschreven in de GP-CM groep (64%) dan in de GP-Mx (55,4%) en de GP-Ho (31,2%) groepen. De drie groepen patiënten hadden SADD van dezelfde zwaarte in termen van comorbiditeit en kwaliteit van leven.

ReferentiesLess

Terug naar Homeopathie FAQs